ඇස්ටෝං ගෙවල්

 

ගමේ ගොඩක් ජනප්‍රිය හමුවක් . පාටි එකක් කියන්නත් බෑ. මොකද තේ මේසයක් විතරයි ඇස්ටෝං ගෙයක තියෙන්නේ. ගෑණු ළමයෙක්ගේ උත්සවයක්, ගෙට ගෙවදීමක් වගේ දෙයක් තමයි  ගොඩක් වෙලාවට නිමිත්ත වෙන්නේ. ඒත් සමහර වෙලාවට හෝම් කමින් එකක් වුනත් මේ විදිහට ගන්නවා. 

සතියකට විතර කලින්  බුලත් අතක් අරගෙන ගමේ හැම ගෙදරකටම යනවා ආරාධනා කරන්න. මේකට දවල් වෙලාවට එන්නේ නෑ. රෑට කොයි කවුරුත් ගෙවල් වල ඉන්න නිසා එන්නේ ඒ වෙලාවට. ආරාධනාව අරන් එන කෙනා තනියම එන්නෙත් නෑ. ගෑනු ළමයෙක් සම්බන්ධයෙන් නම් ඒ ළමයාගේ අම්මයි නැන්දයි තමා එන්නේ. හෝම් කමින් එකක් නම් මනමාල මහත්තයයි එයාගේ තාත්තයි එනවා. ගෙට ගෙවදීමක් නම් දෙමහල්ලෝම එනවා.

ආරාධනාව කරන්න ආවට එක පාරටම ඒ ගැන කියන්නේ නෑ. කොහොමත් ගමේ දෙයක් නිසා හැමෝම  ඒක දන්නවා. ගෙදරට ඇවිල්ලා කාලගුණය ගැන කතා කරලා , වාත අමාරු වැඩි වෙන එක ගැන කතා කරලා වටින් ගොඩින් මාතෘකාවට එනවා. අපේ මේ චුටි දුව....... ඉතිං දිය වැක්කිරිල්ල තියෙන්නේ හෙට උදේ. ඇස්ටෝං එකට මේ .... එන්න කියලා කියන්න ඉතිං ............. ඔය වගේ බාගෙට තමා කියන්නේ. එහෙම කියලා අරන් එන බුලත් අත ගෙදර තියන බුලත් හෙප්පුව උඩ තියලා සුදු රෙදි කෑල්ලකින් වහලා ඒ ගෙදර අයට දෙනවා. ඒක ගන්න කෙනා බුලත් කොළයක් ගත්තොත් එදා උත්සවයට එන්නේ එක්කනයි. දෙකක් ගත්තොත් දෙන්නම එනවා කියන එක.  ගෙදරින් එක්කනෙක් විතරක් යන්නේ ටිකක් නෑ කමිනුත් ඈත හිතවත්කමිනුත් ඈත ගෙදරක උත්සවයකට. දෙන්නම යනවා නම් අපිටත් යන්න චාන්ස් එකක් එනවා. අපිව අමතක වෙයි කියන බයට බුලත් දෙනකල් අපිත් දැවටි දැවටි ඉන්නවා. අම්මටයි අප්පච්චිටයි බුලත් දීලා යන්න පිටත් වෙද්දී අපේ ඔලුවත් අතගලා “ කැවුම් ගෙඩියක් කාලා යන්න එන්ඩ ඈ...“  කියලා අපට ආරාධනාව කරනවා. හිතේ ලොකු ගින්දරක් නිවුණා වගේ. එවලේ ඉඳලාම ඒ උත්සවේ ගැන අහනවා. මොකටද එන්න කීවේ. ඒ අක්කට මොකද්ද වෙලා තියෙන්නේ? ඉතිං ලොකු ළමයෙක් කියන්නේ එයා එක පාරටම උස ගිහින්ද වගේ අපභ්‍රංශ ප්‍රශ්ණ කෙලවර වෙන්නේ අම්මගෙන් හොඳ සැරට එකක් අහගත්තාම. ඊට පස්සේ  අපි අපි කතා වෙලා දන්න තරමින් ඒ ප්‍රශ්ණ විසඳා ගන්නවා.

හෝම් කමින් එකක් නම් එච්චර ඇඹරි ඇඹරී කියන්න තරම් දෙයක් නෙවේ. ඒත් ඉතිං මනමාල මහත්තයාට නම් ලැජ්ජා පාටයි. සමහර විට මනමාලකම කියන්නේ ඒක වෙන්න ඇති. ඒ ඇස්ටෝං වලට මනමාලිගේ පැත්තෙන් එන්න ඉස්සරලා ගමේ ආරාධිතයන් ගිහින් ඉන්න ඕනෑ. නැත්තං ගෙවල් හිස් වගේනේ. අපිටත් මේ තරම් නෑදෑ පරපුරක් ඉන්නවා කියලා මනමාලිගේ පැත්තට පෙන්නන්න එපායෑ. උදේ දහය වගේ වෙනකොට තේ මේසේ අරින නිසා නමය විතර වෙනකොට වත් කට්ටිය ගිහින් ඉන්න ඕනෑ. සිරිතක් විදිහට මනමාලි ගැනත් අහනවා. අන්තිමට එයාට මොකක් හරි නෑ කමකුත් තියනවා ගමේ කාගේ හරි. මනමාල මහත්තයා කරන්නේ එයාගේ තාත්තගේ මූණ බලන එක ප්‍රශ්ණ අහන ගානට. හැබැයි බුලත් හෙප්පුව අරගෙන ආරාධනා කරන්නේ එයා. අපිත් එක්කත් ලැජ්ජාවට වගේ හිනාවෙලා එදාට අම්මලා එක්ක එන්න කියලා කියනවා. මේ ගැන නම් ප්‍රශ්ණ අහන්නේ නෑ. අපිට වෙන්නේ මොකද්ද කියලා තේරෙනවා.

ගෙට ගෙවදිල්ලක් නම් අමුතුවෙන් කියන්න දෙයක් නෑ. බවුන්ඩේසං කපන දවසේ ඉඳන්ම දන්නවා ආරාධනාව ලැබෙන එක ගැන. ඒත් ඉතිං අපිව අමතක වෙයි කියන බයට ආරාධනාව කරන කල් දැවටි දැවටී ඉන්නවා.

ඇස්ටෝං ගෙවල් වල යද්දී මගුල් ගෙවල් වල යනවා තරම් හොඳට  ඇඳගෙන යන්නෑ. ඒත් ඒකත් උත්සවයක් නිසා පිළිවෙලකට යනවා. ඇස්ටෝං ගෙදර පේන මානයේ නම් ටිකක් බලනවා කවුද ඇවිල්ලා ඉන්නේ කියලා. කීප දෙනෙක් එන්න ඇරලා අපිත් යනවා. ආයුබෝං කියලා පිළිඅරගෙන ගේ ඇතුලේ හරි අලුතින් හදපු ටෙන්ට් එක ඇතුලේ හරි ඉඳගන්න කියනවා. ගෑනු ළමයගේ කටයුත්තක් නම් එයාට ගෙනියපු තෑගි ටික එයා අතට දෙනවා  එයා හැමෝටම වඳිනවා.

තේ මේසේ හදලා තියෙන්නේ ගෙයින් එළියේ අමු පොල් අතු වියලා හදපු මඩුවක. ඒකේ වහලෙටත් අමු පොල් අතු. පොල් අත්තේ හිල් අස්සෙන් ක්‍රේප් පටි දාලා බැලුන් පුම්බලා බැඳලා තියනවා. අව්ව වැටෙද්දී එක දෙක ඩෝං පටෝං ගාන කොට අළුත් බැලුන් එතනට බඳිනවා. අපිට ඉන්න කම්මැලි හිතුනාම ක්‍රේප් පටිවල අග්ගිස්ස කඩාගෙන කටේ දාලා හපනවා. එතකොට කට ඒ ක්‍රේප් පටියේ පාට වෙනවා. මනමාල ජෝඩුව එනකොට හැමෝම නැගිටලා ආචාර කරනවා. එයාලා කෙලින්ම තේ මේසෙට ඉන්දවලා ඉඩ තියන විදිහට ගමේ අයට වතුර වීදුරුවක් අල්ලලා මේසෙට ආරාධනා කරනවා. වතුර අල්ලන්නේ ගෙදරට ආව පිළිවලට. මේසේ වහලා තියෙන්නේ සුදු රෙද්දකින්. එක්කනෙක් ඒක අයින් කරනවා. තව එක්කනෙක් අනිත් පැත්ත හරවලා තියන පිඟන් හරි පැත්ත හරව හරවා යනවා. ඒ වෙනකොට කැසට් එක එහෙම  හය්යෙන් දාලා. තමන් කැමති දේවල් පිඟානට දාගෙන කන්නයි තියෙන්නේ. පොඩි අයට නම් බල කර කර කවන්න හීන් අඩියකින් රත් වුන  කෙනෙක් ඉන්නවාමයි. කන්න බෑ කිවුවත් මොනවා හරි පිඟානට බෙදනවා. කාලා ඉවර වේගන එද්දී තේ අරගෙන එනවා. ඒ තේ මේසෙන් නැගිට්ටාම කලබලේට පිඟන් අස් කරලා අළුත් ඒවා තියලා  , මේසෙට අඩුපාඩු තියලා   අනිත් අයට ආරාධනා කරනවා. පොඩි අයට නම් ඕන වෙලාවට වතුර ඇල්ලුවත් නැතත් මේසෙට ඉඳගන්න පුළුවන්. ඒත් අපි ලැජ්ජාවට අම්මලත් එක්කමයි යන්නේ. මනමාල ජෝඩුවට තෑගි දීලා කට්ටිය ආපහු එනවා.

ගෙට ගෙවදිල්ලක් නම් ගෙදරට ගියපු ගමන් වුනත් මේසෙට ඉඳගෙන කාලා තේ බීලා එන්න පුළුවන්. කොහොමත් දවල් කෑම කන වෙලාව වෙනකොට මේස අස්කරලා ඇස්ටෝං ඉවර කරනවා. බැලුම් බෝලත් ඉවරයි එක්කෝ ළමයි ගෙනිහිං නැත්තං පිපිරිලා. ඉතුරු කරපු කෑම කන්න පිරිච්ච බල්ලෝ ඇරුණාම ළඟම නෑදැයෝ විතරයි ඒ වෙලාවට ඉන්නේ. එයාලත් පිඟන් කෝප්ප අස් කරලා හෝදලා පිහලා එක ගොඩකින් තියනවා.

හවසට වෙන ගෙවල් වලින් අරන් ගිය මේස පුටු , පිඟන් බෙදාගෙන යනවා. අපි ඒ වෙනකල් බලාගෙන ඉන්නේ. අපේ ගෙවල් වලින් අරන් ගිය බඩුත් එක්ක ලොකු කැවිලි පාර්සලක් හම්බ වෙනවා. ඒක කාපු හැටි මතක් වෙනකොට හිතෙනවා ඒ කාලේ ආමාශ දෙකක් තියෙන්න ඇති කියලා!